Hoe activistisch is Into The Great Wide Open?

Hoe blijf je activistisch, ook als je niet op Vlieland bent?

2025

Reflection

DATE

Sep 17, 2025

Tijdens de afgelopen editie van Into The Great Wide Open organiseerde De Unie een doorlopend programma over activisme, waar vorig jaar het programma maar een klein onderdeel van het festival was. In een drieluik kijken activist of  activistische ondernemers Julia Muller en Wilbert van de Kamp terug op het programma, maar natuurlijk ook vooruit. Want wat op het eiland ontstaat, moet aan de wal groeien.

Deel I is een chat tussen Julia en Wilbert (die samen met Kees Foekema het programma maakten) over activisme op en buiten Vlieland. Deel II vertelt hoe we het stokje over kunnen nemen van Nederland wordt Beter. Deel III is een audioverhaal dat met fragmenten van afgelopen festival een kijkje in de toekomst van (festival)activisme neemt.  

Het spandoek dat het hele weekend overal en nergens hing, door Calluna Denkers


W: Hee Julia, wat is de Unie nou ook alweer? 

J: De Unie zou je wel het waardecollectief achter Into the Great Wide Open kunnen noemen. Het is een initiatief van het team van ITGWO. Als festival in deze tijd is het soms ingewikkeld je te verhouden tot alle toestanden in de wereld. Met de Unie kunnen we ruimte nemen om aandacht te vragen voor wat mis gaat, met als uitgangspunt de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens. Wij weten ook niet alle antwoorden, maar we kunnen wel een poging doen een beweging te starten, of andere bewegingen kracht bij te zetten. En het is natuurlijk een uitnodiging voor iedereen om je aan te sluiten, door op eigen gekozen terrein vorm te geven aan je proteststem. En jij Wilbert, hoe ziet jouw proteststem eruit?

W: Goede vraag! Ik maak een licht activistische podcast, De Linkse Mannen Lossen het Op, en ik probeer vooral in Groningen zoveel mogelijk mensen bij activisme te betrekken met Collectief Activisme Groningen. Want voor veel mensen is de straat op gaan nog een ver-van-hun-bed-show. Daarnaast probeer ik lid te zijn van partijen die zich inzetten voor meer solidariteit, en organisaties zoals Stem op een Vrouw, waar jij ook voor gewerkt hebt. En jij werkt nu ook voor Brainwash, waar behoorlijk wat activisten in de line-up staan. Zie jij jezelf eigenlijk als activist? 

Wilbert van de Kamp tijdens het openingsdiner, door Calluna Denkers

J: Hmm, niet echt. Ik spendeer niet het grootste deel van mijn tijd als (onbetaalde) activist, maar probeer via mijn werk als programmamaker wel zo activistisch mogelijk te werk te gaan. Er zijn natuurlijk heel veel wegen naar Rome, en activisten, zoals Jerry Afriyie, Sylvana Simons, Tim Hofman of XR, een plek te geven in je programmering is daar een belangrijk onderdeel van. En daarnaast doe ik op persoonlijke titel zoveel mogelijk om mijn idealen uit te dragen - what you see is what you get zeg maar. Stuit jij wel eens tegen de muren van wat mensen vinden passen binnen je podcast? Of maken jullie mensen boos met jullie linksheid?

W: Nou, ik krijg meer boze reacties op de demonstraties die ik organiseer dan de podcast. Misschien is dat toch een beetje te veel preken voor eigen parochie. Dat blijft toch altijd een risico, ook op ITGWO denk ik. Maar we moeten blijven proberen! Er was dit festival een café, er zijn kinderen geradicaliseerd, er was een zitting, een dienst én activisme was het hele festival zichtbaar door de kielen van Bonne Suits. Bij welke vorm van activisme voel jij je het meest thuis?

J: Hahaha, I love kinderen radicaliseren, omdat het ze het inzicht geeft dat hun stem telt, als ze hem goed weten te gebruiken. Dat mensen dan luisteren. Maar ook juist zonder radicaal te zijn denk ik dat je veel kunt bereiken. Ik ben zelf best een polderaar, en probeer vaak de weg van de diplomatie. Tegelijkertijd maken enorm veel dingen me ontzettend kwaad. Ik denk dat het goed is om je dan niet op de vlakte te houden, maar je uit te spreken: door de straat op te gaan, je social media in te zetten en je via lidmaatschap van een politieke partij (of meer) te mengen. Dat diplomatieke bewaar ik voor aan de keukentafel, om met de mensen van wie ik houd de belangrijke gesprekken te voeren, en ze mee te krijgen in mijn gedachten. In de afgelopen tien jaar heb ik met mijn familie best wel een ontwikkeling doorgemaakt op het gebied van vlees eten, en de pietendiscussie bijvoorbeeld.

De (kleine) Protestmars


W: Bij mij in het gezin is dat ook zo gegaan ja, juist via de jongste generatie (mijn zusje vooral). Dus dat deel met de kinderen vond ik ook zó hoopvol. Al is demonstreren voor ‘nooit meer tanden poetsen’ niet waar we willen eindigen, misschien is het wel het begin van een activistische levensloop. En wat maakte het uit dat De Unie nu een doorlopende lijn in het programma was, in plaats van een klein onderdeel? 

J: Goeie vraag. En een belangrijke, want hier hebben we lang over nagedacht. Vorig jaar stonden we met Er komen Tribunalen op de IJsbaan, op zaterdag- en zondag. Maar ja, als je geen zin hebt in een tribunaal om 11 uur ‘s ochtends, dan kon je gezellig en onbezonnen je ITGWO ervaring beleven en maandag onbezorgd terug naar de wal keren. Het punt dat we wilden maken was: verzet is onontkoombaar en onvermijdelijk. Ook als geen cel in je lichaam zin heeft in verzet tijdens het laatste weekend van de zomer, ben je door deze doorlopende programmering ergens in aanraking gekomen met iets van protest of activisme. En om die mensen, die per ongeluk gestuit zijn op een verzetje ergens op het eiland - gelokt door Sef, Nightmare People from Hell, of lekker eten - te betrekken bij het verhaal, moet het ook léúk zijn. Je druk maken om dingen kan zich ook vertalen naar muziek maken of samenzweren rond een kampvuur. Er is voor elk wat wils, en voor iedereen plek. Maar dan moet er wel eerst een ontmoeting worden georganiseerd. Dat hebben we geprobeerd te doen. En dan is het heel cool om te zien dat achteraf veel mensen het gezien hebben, en veel kranten het opgepikt hebben. Ja, ITGWO is een linkse bubbel, absoluut, maar ook eentje met peper in de kont, strijdlust en welwillendheid om als paard van Troje naar het vasteland terug te keren!

Nightmare People From Hell, door Laura van der Spek


W: Ja, ik vond het ook hoopvol om activisme in al die verschillende vormen te zien. Hoe jammer ik het ook vind dat veel mensen zo laat pas activistisch worden, want het voelt voor mij echt als vijf over twaalf, toch ben ik blij dat steeds meer mensen durven. Want we hebben naast de radicalen toch ook de massa nodig. Ik ben benieuwd of er volgend jaar nóg meer activisme op ITGWO te vinden is en wat er bij mensen is blijven hangen van de programma’s van dit jaar.  Moedig voorwaarts!

Beeld door Calluna Denkers


P.S. En alle lof voor mensen die het al veel langer doen dan wij of de bezoekers, zoals Jerry Afriyie en de mensen van Nederland Wordt Beter. Hun campagne Neem Het Stokje Over,
vind je hier.

Jerry schreef ook een prachtig essay speciaal voor Into The Great Wide Open. Dat verschijnt hier heel binnenkort.

NEWSLETTER

Receive POST, our newsletter about what moves, inspires, fascinates, or simply is fun.

INTO THE GREAT WIDE OPEN

INTO THE GREAT WIDE OPEN

INTO THE GREAT WIDE OPEN

NEWSLETTER

Receive POST, our newsletter about what moves, inspires, fascinates, or simply is fun.

INTO THE GREAT WIDE OPEN

INTO THE GREAT WIDE OPEN

INTO THE GREAT WIDE OPEN

NEWSLETTER

Receive POST, our newsletter about what moves, inspires, fascinates, or simply is fun.

INTO THE GREAT WIDE OPEN

INTO THE GREAT WIDE OPEN

INTO THE GREAT WIDE OPEN