Dit was het kunstprogramma van Into The Great Wide Open 2018

Werken rondom het thema De Vrije Ruimte

Veertien werken zochten een plek in de Vrije Ruimte tijdens Into The Great Wide Open 2018. Zowel bij daglicht als in het donker. Sommige werken waren groots, andere meer verborgen en makkelijker te missen. Daarom hebben filmmakers Konstantin Guz en Lyubov Matyunina alle werken in beeld gevangen. 

De dagwerken

Één van de meest in het oog springende was het werk Knockvologan Observatory van Miek Zwamborn en Rutger Emmelkamp, de eilandkunstenaars van dit jaar. Sinds 2016 wonen zij op het eiland Mull aan de Schotse westkust. Voor hun onderzoek nodigen ze specialisten en generalisten, lokale bewoners en overzeese vreemden uit om samen te werken in en met het landschap. De samenwerkingen genereren niet alleen nieuwe input maar slaan ook een brug tussen het vaste land en het eiland. Op deze manier proberen ze tot een optelling te komen van de posities van de visser, de dichter, de boer, de bioloog, de componist, de kunstenaar en de filosoof.

Voor het festival bouwden Miek en Rutger beschut tussen de bomen een observatiepost, Knockvologan Observatory. Dit houten observatorium was gevuld met werk van samenwerkende kunstenaars – zoals Sae Honda, een kunstenaar die werkt met gevonden zwerfplastic en daar bijzondere stenen van maakt - en van Miek en Rutger zelf, die op verscheidene manieren het eiland Mull, in Schotland hebben gerepresenteerd. In een serie stoffen gebaseerd op de hoogte van het tij, foto’s van dagvangsten, tekeningen, wieren, hoogtekaarten, eierkaarten en gedichten kon de bezoeker in gesprek met Rutger en Miek een beeld krijgen hoe zij daar leven en hoe ze kunst en het dagelijks bestaan verweven tot een nieuwe noodzaak. Samen met kunstenaar Lotje van Lieshout werd een periscoop ontwikkeld, die niet het waddengebied maar het landschap van Tireragan laat zien.

Naast het observatorium, op het duin tussen het dorp en de IJsbaanvijver, was het werk van Floris Kaayk te zien, Groundstation03. Groundstation03 is een pilot van open-source ruimtevaartprogramma Next Space Rebels. Speciaal voor Into The Great Wide Open plaatsten zij meerdere Radome Groundstations waarmee in een straal van 100 meter verbinding gemaakt kon worden met het Rebel Network. Op dit autonome satellietnetwerk was geen sprake van overheidscensuur, tracking en privacyschending. Tijdens het festival werd het hacker initiatief Next Space Rebels zelf toegelicht en konden verscheidene projecten bekeken worden zoals het werk van PJ Roggeband en het filmprogramma en kon er gecommuniceerd worden via een message board.

Aan de andere kant van het eiland waren een tweetal ‘labs’ te vinden op het Noordzeestrand. Hier hadden Claudy Jongstra en Nienke Hoogvliet de krachten gebundeld om met diverse planten en wieren kleurexperimenten op wol toe te passen. Deze samenwerking tussen Claudy en Nienke was nieuw dit jaar en zal vermoedelijk voortgezet worden in een programma onderdeel voor volgend jaar.

Daarnaast had Atelier NL een glasatelier neergezet waarbij hun procedé uiteengezet werd en een heuse glasblazer een demonstratie gaf. Met zand van Vlieland werden testblazingen uitgevoerd om te onderzoeken hoe er een speciaal Vlielands glas geblazen kon worden.

PJ Roggeband, de eenzaamste band van Nederland, had een aantal nieuwe verhalen gemaakt in onder de noemer VAN OESTERBROED TOT UITHUILTUIN. In zijn Werkplaats voor Potientiële Tuinen onderzocht hij de kracht van het was de rol van de kwelderplanten daarin: welke omstandigheden zijn vereist voor de kweek van deze zoutverdragende planten en hoe kan jouw traanvocht daar een rol in spelen? Naast de UITHUILTUIN en de AMFIBIETUIN kon de bezoeker met de kunstenaar op expeditie gaan rond de ‘platte jungle’, het wad.

De nachtwerken

Naast de dagwerken was er een groot aantal werken dat vooral in het donker tot hun recht kwam. Ten eerste was dat het imposante werk van Romain Tardy, The Great Indecision Counsel, gelegen op het strand vlak naast de opgang van camping Stortemelk: een werk in opdracht van ITGWO dat bestond uit een grote cirkel opgebouwd uit een grid van LED-schermen dat lichtpulsen verzond, waar de toeschouwer zowel binnenin kon staan als vanuit de duinrand naar kon kijken. De lichtpulsen toonden de meest gebruikte Nederlandse Google search-queries en kon daarmee gezien worden als een hypnotiserend real-time portret van de Nederlander. Van de steekpartij in Amsterdam CS via de voetbaluitslagen van Heracles - AZ en na 6 jaar eindelijk een nieuwe plaat van Ilse de Lange tot de begrafenis van John McCain. Naast de search-queries zond het werk abstracte licht- en geluidcomposities uit waardoor het werk voor de toeschouwer, met het zand onder de voeten en omsloten door zee, duin en hemel, een meditatieve en soms hallucinerende werking kreeg.

Een eind verderop in het bos, om en nabij het podium genaamd De Open Plek, waren een drietal werken neergezet die elkaar op bijzondere wijze aanvulden in intensiteit, sfeer en betekenis. Ten eerste was dat het werk van de ArtScience student Jesus Iglesias, Skipping Steps. In dit werk had hij de ongewenste effecten van industriële technieken centraal gesteld als artistiek gereedschap. Het resultaat was een rauwe machine die in contrast met zijn idyllische mosachtige omgeving stond te brullen, schuren en bonken.

Even verderop werd de aandacht getrokken door het werk van Studio Toer, Scenery Track. Hierbij bewogen een drietal machines hoog in de bomen van A naar B en terug terwijl ze de hoogte van de bodem scanden: met rode lichtstralen registreerden ze elke verandering om daar vervolgens in audio op te reageren. De geluiden en beelden van Skipping Steps en Scenery Track leken soms verwikkeld in een vreemde dialoog dat soms grappig en soms verontrustend was.

Als derde werk en als sluitstuk van dit gedeelte van de route kon de bezoeker zich onderdompelen in een uitvoering van ongeveer een half uur van de omvangrijke installatie SLue van Philip Vermeulen en 6 Mischa Daams. Met slechts minimale middelen werd de omgeving omgetoverd in een soms angstaanjagend, maar bovenal spectaculair decor van moiré patronen waarbij licht, geluid en luchtverplaatsing zorgden voor een bijzondere ervaring. “Onderbroekenelastiek” aangedreven door eenvoudige elektromotoren, wisselende lichtfrequenties en een fascinerende soundscape trok een ademloos publiek. Het werk SLue is een doorontwikkeling van Vermeulens werk Ten Meters of Sound, opgenomen in de collectie van het Rijksmuseum Twente.

Artscience

Dan als laatste rondje in het kunstprogramma waren er tussen de IJsbaanvijver en het Sportveld nog drie werken te vinden van studenten van ArtScience. Ten eerste kwam men de Boservaring tegen van Kay Churcher en Stefano Zucchini, een werk gebaseerd op het Schotse “Right to Roam”. Deze installatie wil de bezoeker de vrije ruimte van de nacht laten ervaren en gaat een directe dialoog aan met duisternis en natuur.

Twee paden verder was het werk van Anna Oosting te vinden, Drifting in Open Water, een reusachtige lichtgevend kwal-sculptuur dat zachtjes deinde tussen de bomen. Het werk van Ana Oosting, die ooit begonnen is met een Bachelor in de neurowetenschappen, is geïnspireerd op dat wat de waterspiegel verbergt; haar sculpturen refereren aan bewegingen van verschillende soorten plankton waarbij ze caleidoscopisch licht verspreiden dat doet denken aan 7 bioluminescentie: wonderschoon, maar in feite een afweermechanisme dat ze alleen tonen in tijden van extreme stress.

Drifting in Open Water kon ook overdag bekeken worden, evenals het volgende werk, Epiphony. Dit werk werd gemaakt door Görkem Arıkan (TR), Francesco Di Maggio (IT) en Alida Glasbeek (NL). Arikan en Di Maggio studeren beiden aan de afdeling Sonologie aan het Koninklijk Conservatorium van Den Haag; Glasbeek studeert aan de afdeling ArtScience. Ephiphony nodigt uit om de interpersoonlijke ruimte tussen twee mensen te onderzoeken. Hartslag en de elektrodermale activiteit wordt vertaald in geluid: hoe hoger de opwinding, hoe meer de hartslag en de geleiding van de huid toenemen. Door backcasting van het interne proces van de twee die 'alleen samen' zijn, wordt deze privé-ervaring gedeeld, als zijnde een live geluidswerk binnen in de dome.