2025: Currents
Eb en vloed zijn natuurlijke verschijnselen die de waterstand van de zee beïnvloeden. Ze worden veroorzaakt door de aantrekkingskracht van de maan en de zon op de aarde, gecombineerd met de draaiing van de aarde. Deze getijden zorgen voor een regelmatig stijgen en dalen van het zeewater. In veel culturen over de hele wereld worden de getijden van de zee niet alleen gezien als een natuurfenomeen, maar dragen ze ook diepere symbolische betekenissen. In verschillende kustgemeenschappen, zoals die in Zuidoost-Azië en bij de Polynesische eilanden, worden de getijden gezien als een bron van leven en voorspoed. De vloed brengt vaak vruchtbare silt en voedingsstoffen aan land, wat gunstig is voor de landbouw en visserij. De zee voedt niet alleen de mensen, maar de terugkerende getijden symboliseren ook hoop en de belofte van continuïteit.
Bij de moderne mens ontbreekt vaak het besef van het noodzakelijke ritme tussen twee elementen die elkaar nodig hebben en in balans houden. We zijn gericht op 'meer', 'groter', 'sterker' en zien eindeloze groei als het ultieme doel. Maar juist dit streven naar constante groei kan leiden tot zelfvernietiging. Zonder de erkenning van twee tegenpolen als belangrijke dynamiek raken we uit balans, wat op de lange termijn destructief kan zijn.
Het begrip van eb en vloed is dan ook op veel manieren door te voeren - het gaat ook over aantrekken en afstoten; komen en gaan, en de cycli van dag en nacht; en groei en verval. Elk van deze processen laat zien dat tegenstellingen nodig zijn om de balans te bewaren en dwingt ons om het belang van beide kanten te erkennen, waarbij het ene niet zonder het andere kan bestaan.
Naast een onderzoek naar de wetten van de fysica – ofwel de natuurkundige betekenis van deze balans tussen de twee tegenpolen – openen we met dit programma ook de maatschappelijke invulling van dit fenomeen. Currents gaat over stromingen in alle richtingen. We verkennen niet alleen de grenzen van tegenpolen, maar ook het schemergebied daartussen, waar de tegenstellingen elkaar raken, in botsing komen en voor chaos zorgen of waar juist nieuwe mogelijkheden ontstaan. De vraag aan de makers is om ons te laten ervaren wat die krachten zijn, hoe we harmonie tussen uitersten kunnen bereiken en hoe dat ons kan helpen om een toekomst te bouwen en als fundament kan dienen waarmee we als samenleving verder kunnen.