Kunst

Kunst bij uitstek kan ons anders laten kijken naar de wereld om ons heen. Eén van de pijlers van het festival is dan ook het multidisciplinaire kunstprogramma, dat zich afspeelt tussen en rondom de diverse podia, in de bossen, duinen, strand en in het dorp.

27-31 AUG

Elk jaar kiezen we een invalshoek die als een rode draad door de kunstprogrammering loopt. Het brengt de verschillende onderdelen bij elkaar en voegt een context of nieuw perspectief toe aan de verzameling van artistieke uitingen. Deze rode draad geven we vooraf als inspiratiebron mee aan de kunstenaars die voor ons een nieuw werk realiseren. Voor dit jaar volgen we de rode draad Currents, over stromingen die bepalend zijn voor de natuur, maar ook voor hoe samenlevingen zich vormen en verschuiven. Krachtig of kabbelend, botsend of juist in harmonie.

BEELD KUNSTPROGRAMMA INTO THE GREAT WIDE OPEN 2024

2025: Currents

Eb en vloed zijn natuurlijke verschijnselen die de waterstand van de zee beïnvloeden. Ze worden veroorzaakt door de aantrekkingskracht van de maan en de zon op de aarde, gecombineerd met de draaiing van de aarde. Deze getijden zorgen voor een regelmatig stijgen en dalen van het zeewater. In veel culturen over de hele wereld worden de getijden van de zee niet alleen gezien als een natuurfenomeen, maar dragen ze ook diepere symbolische betekenissen. In verschillende kustgemeenschappen, zoals die in Zuidoost-Azië en bij de Polynesische eilanden, worden de getijden gezien als een bron van leven en voorspoed. De vloed brengt vaak vruchtbare silt en voedingsstoffen aan land, wat gunstig is voor de landbouw en visserij. De zee voedt niet alleen de mensen, maar de terugkerende getijden symboliseren ook hoop en de belofte van continuïteit.

Tegelijkertijd brengen de getijden ook een gevoel van angst en dreiging met zich mee, vooral voor gemeenschappen die enerzijds afhankelijk zijn van de zee, maar ook kwetsbaar zijn voor haar grillen. In de Noordse mythologie, bijvoorbeeld, wordt de zee vaak afgebeeld als een onvoorspelbare en gevaarlijke kracht, en in Japan speelt het begrip van tsunami – een plotselinge en dodelijke vloedgolf – een prominente rol in de collectieve psyche. Eb en vloed worden soms gezien als symbolen van de cyclus van vernietiging en vernieuwing die inherent is aan de natuur. Het besef dat het leven ondergeschikt is aan het ritme van de elementen zie je ook dichter bij huis, bij eilandbewoners die er elke dag mee leven. Zij leven in stille harmonie met de getijden en de natuur. Voor hen is het opkomende tij niet alleen een symbool, maar ook een bron van leven en welvaart, terwijl het afgaande tij zowel een kracht als een herinnering aan verlies, zwakte en dood is.

Antropoloog Sir James George Frazer schreef daarover in zijn literaire werk The Golden Bough: “Another ancient belief, attributed to Aristotle, was that no creature can die except at ebb tide. The belief, if we can trust Pliny, was confirmed by experience, so far as regards human beings, on the coast of France. (...) In Portugal, all along the coast of Wales, and on some parts of the coast of Brittany, a belief is said to prevail that people are born when the tide comes in, and die when it goes out.”

Bij de moderne mens ontbreekt vaak het besef van het noodzakelijke ritme tussen twee elementen die elkaar nodig hebben en in balans houden. We zijn gericht op 'meer', 'groter', 'sterker' en zien eindeloze groei als het ultieme doel. Maar juist dit streven naar constante groei kan leiden tot zelfvernietiging. Zonder de erkenning van twee tegenpolen als belangrijke dynamiek raken we uit balans, wat op de lange termijn destructief kan zijn.

Het begrip van eb en vloed is dan ook op veel manieren door te voeren - het gaat ook over aantrekken en afstoten; komen en gaan, en de cycli van dag en nacht; en groei en verval. Elk van deze processen laat zien dat tegenstellingen nodig zijn om de balans te bewaren en dwingt ons om het belang van beide kanten te erkennen, waarbij het ene niet zonder het andere kan bestaan.

Naast een onderzoek naar de wetten van de fysica – ofwel de natuurkundige betekenis van deze balans tussen de twee tegenpolen – openen we met dit programma ook de maatschappelijke invulling van dit fenomeen. Currents gaat over stromingen in alle richtingen. We verkennen niet alleen de grenzen van tegenpolen, maar ook het schemergebied daartussen, waar de tegenstellingen elkaar raken, in botsing komen en voor chaos zorgen of waar juist nieuwe mogelijkheden ontstaan. De vraag aan de makers is om ons te laten ervaren wat die krachten zijn, hoe we harmonie tussen uitersten kunnen bereiken en hoe dat ons kan helpen om een toekomst te bouwen en als fundament kan dienen waarmee we als samenleving verder kunnen.